W poprzednim projekcie, badającym lokalne zakłady przetwórstwa żywności w Tajlandii pod kątem obecności komarów, stwierdzono, że olejki eteryczne (EO) z Cyperus rotundus, galangalu i cynamonu wykazują dobrą skuteczność w zwalczaniu komarów Aedes aegypti. W celu ograniczenia stosowania tradycyjnychinsektycydyi poprawić kontrolę populacji opornych komarów, w ramach tego badania starano się określić potencjalny synergizm między działaniem tlenku etylenu zabijającym osobniki dorosłe a toksycznością permetryny dla komarów Aedes aegypti, w tym szczepów wrażliwych i opornych na pyretroidy.
Celem badania było określenie składu chemicznego i aktywności bójczej olejku eterycznego wyekstrahowanego z kłączy C. rotundus i A. galanga oraz kory C. verum w stosunku do wrażliwego szczepu Muang Chiang Mai (MCM-S) i opornego szczepu Pang Mai Dang (PMD-R). Dorosłe osobniki aktywne Aedes aegypti. Przeprowadzono również biotest na dorosłych osobnikach komarów Aedes, aby zrozumieć ich synergistyczne działanie.
Charakterystyka chemiczna z wykorzystaniem metody analitycznej GC-MS wykazała, że z olejków eterycznych z C. rotundus, A. galanga i C. verum zidentyfikowano 48 związków, co stanowi odpowiednio 80,22%, 86,75% i 97,24% całkowitej zawartości. Głównymi składnikami olejku cyperusowego, galangalowego i balsamicznego są cyperen (14,04%), β-bisabolen (18,27%) i aldehyd cynamonowy (64,66%). W biologicznych testach zabijania osobników dorosłych, olejki eteryczne z C. rotundus, A. galanga i C. verum były skuteczne w zabijaniu Ae. Wartości LD50 dla MCM-S, MCM-S i PMD-R wynosiły odpowiednio 10,05 i 9,57 μg/mg dla samic, 7,97 i 7,94 μg/mg dla samic oraz 3,30 i 3,22 μg/mg dla samic. Skuteczność MCM-S i PMD-R Ae w zabijaniu dorosłych osobników. aegypti w tych olejkach eterycznych była zbliżona do piperonylobutoksydu (wartości PBO, LD50 = odpowiednio 6,30 i 4,79 μg/mg dla samic), ale nie tak wyraźna jak permetryny (wartości LD50 = odpowiednio 0,44 i 3,70 ng/mg dla samic). Jednakże biotesty łączone wykazały synergię między olejkami eterycznymi a permetryną. Znaczący synergizm z permetryną zaobserwowano w przypadku dwóch szczepów komarów Aedes. Aedes aegypti został odnotowany w polu widzenia mikroskopowym (EM) C. rotundus i A. galanga. Dodatek olejków z C. rotundus i A. galanga znacząco obniżył wartości LD50 permetryny w preparacie MCM-S z 0,44 do 0,07 ng/mg i 0,11 ng/mg u samic, przy wartościach współczynnika synergii (SR) odpowiednio 6,28 i 4,00. Ponadto olejki eteryczne z C. rotundus i A. galanga również znacząco obniżyły wartości LD50 permetryny w preparacie PMD-R z 3,70 do 0,42 ng/mg i 0,003 ng/mg u samic, przy wartościach SR odpowiednio 8,81 i 1233,33.
Synergistyczne działanie połączenia olejku eterycznego z permetryną w celu zwiększenia toksyczności dla dorosłych osobników dwóch szczepów komarów Aedes. Aedes aegypti wykazuje obiecującą rolę tlenku etylenu jako synergisty w zwiększaniu skuteczności przeciw komarom, zwłaszcza tam, gdzie tradycyjne związki są nieskuteczne lub nieodpowiednie.
Komar Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) jest głównym wektorem gorączki denga i innych zakaźnych chorób wirusowych, takich jak żółta febra, chikungunya i wirus Zika, stanowiąc ogromne i stałe zagrożenie dla ludzi [1, 2]. Wirus denga jest najpoważniejszą patogenną gorączką krwotoczną dotykającą ludzi, z szacunkowo 5–100 milionami przypadków występujących rocznie i ponad 2,5 miliarda ludzi na całym świecie narażonych na ryzyko [3]. Wybuchy tej choroby zakaźnej stanowią ogromne obciążenie dla populacji, systemów opieki zdrowotnej i gospodarek większości krajów tropikalnych [1]. Według tajskiego Ministerstwa Zdrowia w 2015 r. zgłoszono 142 925 przypadków gorączki denga i 141 zgonów w całym kraju, co stanowi ponad trzykrotność liczby przypadków i zgonów w 2014 r. [4]. Pomimo dowodów historycznych, gorączka denga została wyeliminowana lub znacznie ograniczona przez komara Aedes. Po opanowaniu Aedes aegypti [5] wskaźniki zakażeń dramatycznie wzrosły, a choroba rozprzestrzeniła się na cały świat, częściowo z powodu dziesięcioleci globalnego ocieplenia. Eliminacja i kontrola Ae. Aedes aegypti jest stosunkowo trudna, ponieważ jest to domowy komar przenoszący chorobę, który rozmnaża się, odżywia, odpoczywa i składa jaja w ciągu dnia w ludzkich siedzibach i wokół nich. Ponadto komar ten ma zdolność adaptacji do zmian środowiskowych lub zakłóceń spowodowanych przez zjawiska naturalne (takie jak susza) lub środki kontroli stosowane przez człowieka i może powrócić do swojej pierwotnej liczebności [6, 7]. Ponieważ szczepionki przeciwko dendze zostały zatwierdzone dopiero niedawno i nie ma specyficznego leczenia dengi, zapobieganie i zmniejszanie ryzyka transmisji dengi zależy wyłącznie od kontrolowania komarów przenoszących chorobę i wyeliminowania kontaktu człowieka z wektorami.
W szczególności stosowanie środków chemicznych do zwalczania komarów odgrywa obecnie ważną rolę w zdrowiu publicznym jako ważny element kompleksowego, zintegrowanego zarządzania wektorami. Najpopularniejsze metody chemiczne obejmują stosowanie insektycydów o niskiej toksyczności, które działają przeciwko larwom komarów (larwicydy) i dorosłym komarom (adidocydy). Kontrola larw poprzez redukcję źródła i regularne stosowanie chemicznych larwicydów, takich jak organofosforany i regulatory wzrostu owadów, jest uważana za ważną. Jednakże negatywny wpływ na środowisko związany ze stosowaniem syntetycznych pestycydów oraz ich pracochłonną i złożoną konserwacją nadal stanowi poważny problem [8, 9]. Tradycyjna aktywna kontrola wektorów, taka jak kontrola dorosłych osobników, pozostaje najskuteczniejszą metodą kontroli podczas epidemii wirusowych, ponieważ może szybko i na dużą skalę wyeliminować wektory chorób zakaźnych, a także skrócić życie i długowieczność lokalnych populacji wektorów [3]. , 10]. Cztery klasy chemicznych insektycydów: chlorowane węglowodory (zwane dalej DDT), fosforany organiczne, karbaminiany i pyretroidy stanowią podstawę programów kontroli wektorów, przy czym pyretroidy są uważane za klasę najskuteczniejszą. Są one wysoce skuteczne przeciwko różnym stawonogom i mają niską skuteczność. toksyczność dla ssaków. Obecnie syntetyczne pyretroidy stanowią większość komercyjnych pestycydów, stanowiąc około 25% światowego rynku pestycydów [11, 12]. Permetryna i deltametryna to szerokospektralne insektycydy pyretroidowe, które są stosowane na całym świecie od dziesięcioleci do zwalczania różnych szkodników o znaczeniu rolniczym i medycznym [13, 14]. W latach 50. XX wieku DDT został wybrany jako substancja chemiczna z wyboru w tajlandzkim programie kontroli komarów w ramach zdrowia publicznego. Po powszechnym stosowaniu DDT na obszarach endemicznych dla malarii, Tajlandia stopniowo wycofywała stosowanie DDT w latach 1995–2000 i zastąpiła go dwoma pyretroidami: permetryną i deltametryną [15, 16]. Te pyretroidowe insektycydy wprowadzono na początku lat 90. XX wieku w celu zwalczania malarii i dengi, głównie poprzez zabiegi z użyciem moskitier oraz stosowanie zamgławiaczy termicznych i oprysków o bardzo niskiej toksyczności [14, 17]. Jednakże straciły one skuteczność ze względu na silną oporność komarów i brak przestrzegania przepisów przez społeczeństwo z powodu obaw o zdrowie publiczne i wpływ syntetycznych chemikaliów na środowisko. Stanowi to poważne wyzwanie dla powodzenia programów kontroli wektorów zagrożeń [14, 18, 19]. Aby strategia była skuteczniejsza, konieczne jest podjęcie terminowych i odpowiednich środków zaradczych. Zalecane procedury postępowania obejmują zastępowanie substancji naturalnych, rotację chemikaliów różnych klas, dodawanie synergetyków oraz mieszanie chemikaliów lub jednoczesne stosowanie chemikaliów różnych klas [14, 20, 21]. W związku z tym istnieje pilna potrzeba znalezienia i opracowania przyjaznej dla środowiska, wygodnej i skutecznej alternatywy oraz synergetyków, a niniejsze badanie ma na celu zaspokojenie tej potrzeby.
Naturalnie pozyskiwane insektycydy, zwłaszcza te oparte na składnikach roślinnych, wykazały potencjał w ocenie obecnych i przyszłych alternatyw dla kontroli komarów [22, 23, 24]. Kilka badań wykazało, że możliwe jest kontrolowanie ważnych komarów-nosicieli przy użyciu produktów roślinnych, zwłaszcza olejków eterycznych (EO), jako zabójców osobników dorosłych. Właściwości zabijające osobniki dorosłe przeciwko niektórym ważnym gatunkom komarów stwierdzono w wielu olejach roślinnych, takich jak seler, kmin rzymski, zedoaria, anyż, pieprz fajkowy, tymianek, Schinus terebinthifolia, Cymbopogon citratus, Cymbopogon schoenanthus, Cymbopogon giganteus, Chenopodium ambrosioides, Cochlospermum planchonii, Eucalyptus ter eticornis., Eucalyptus citriodora, Cananga odorata i Petroselinum Criscum [25,26,27,28,29,30]. Tlenek etylenu jest obecnie stosowany nie tylko samodzielnie, ale także w połączeniu z ekstrahowanymi substancjami roślinnymi lub istniejącymi syntetycznymi pestycydami, co powoduje różny stopień toksyczności. Kombinacje tradycyjnych insektycydów, takich jak organofosforany, karbaminiany i pyretroidy z tlenkiem etylenu/ekstraktami roślinnymi, działają synergistycznie lub antagonistycznie w swoim działaniu toksycznym i wykazano, że są skuteczne przeciwko wektorom chorób i szkodnikom [31,32,33,34,35]. Jednak większość badań nad synergistycznym działaniem toksycznym kombinacji fitochemikaliów z lub bez syntetycznych chemikaliów przeprowadzono na owadach będących wektorami i szkodnikach rolniczych, a nie na medycznie ważnych komarach. Ponadto większość prac nad synergistycznym działaniem kombinacji roślinno-syntetycznych insektycydów przeciwko wektorom komarów koncentrowała się na działaniu larwobójczym.
W poprzednim badaniu przeprowadzonym przez autorów w ramach trwającego projektu badawczego mającego na celu przeszukanie intimcydów z rodzimych roślin spożywczych w Tajlandii, stwierdzono, że tlenki etylenu z Cyperus rotundus, galangalu i cynamonu mają potencjalną aktywność przeciwko dorosłym osobnikom Aedes. Egypt [36]. Dlatego też celem tego badania była ocena skuteczności olejków eterycznych wyizolowanych z tych roślin leczniczych przeciwko komarom Aedes. aegypti, w tym szczepom odpornym na pyretroidy i wrażliwym. Synergistyczny efekt binarnych mieszanin tlenku etylenu i syntetycznych pyretroidów o dobrej skuteczności u osobników dorosłych został również przeanalizowany w celu zmniejszenia stosowania tradycyjnych insektycydów i zwiększenia odporności na komary przenoszące zarazki, zwłaszcza przeciwko Aedes. Aedes aegypti. W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę chemiczną skutecznych olejków eterycznych i ich potencjał do zwiększenia toksyczności syntetycznej permetryny przeciwko komarom Aedes. aegypti w szczepach wrażliwych na pyretroidy (MCM-S) i szczepach opornych (PMD-R).
Kłącza C. rotundus i A. galanga oraz kora C. verum (ryc. 1) użyte do ekstrakcji olejku eterycznego zakupiono od dostawców leków ziołowych w prowincji Chiang Mai w Tajlandii. Identyfikację naukową tych roślin uzyskano dzięki konsultacjom z panem Jamesem Franklinem Maxwellem, botanikiem zielnikowym z Wydziału Biologii, Wydziału Nauk Ścisłych, Uniwersytetu Chiang Mai (CMU) w prowincji Chiang Mai w Tajlandii, oraz z naukowcem Wannari Charoensap; z Wydziału Farmacji, Wydziału Farmacji Uniwersytetu Carnegie Mellon, panią. Okazy voucherowe każdej rośliny są przechowywane w Katedrze Parazytologii w Szkole Medycznej Uniwersytetu Carnegie Mellon do wykorzystania w przyszłości.
Próbki roślin suszono indywidualnie w cieniu przez 3–5 dni w otwartej przestrzeni z aktywną wentylacją i temperaturą otoczenia około 30 ± 5 °C w celu usunięcia wilgoci przed ekstrakcją naturalnych olejków eterycznych (EO). Łącznie 250 g każdego suchego materiału roślinnego zmielono mechanicznie na gruboziarnisty proszek i użyto do wyizolowania olejków eterycznych (EO) metodą destylacji z parą wodną. Aparatura destylacyjna składała się z elektrycznego płaszcza grzejnego, kolby okrągłodennej o pojemności 3000 ml, kolumny ekstrakcyjnej, skraplacza i urządzenia Cool Ace (Eyela Cool Ace CA-1112 CE, Tokyo Rikakikai Co. Ltd., Tokio, Japonia). Do kolby dodać 1600 ml wody destylowanej i 10–15 szklanych kulek, a następnie podgrzać ją do około 100 °C za pomocą grzałki elektrycznej przez co najmniej 3 godziny, aż destylacja zostanie zakończona i olejki eteryczne nie będą już produkowane. Warstwę EO oddzielono od fazy wodnej za pomocą lejka rozdzielczego, wysuszono nad bezwodnym siarczanem sodu (Na2SO4) i przechowywano w szczelnie zamkniętej brązowej butelce w temperaturze 4°C do momentu zbadania składu chemicznego i aktywności osobników dorosłych.
Skład chemiczny olejków eterycznych badano jednocześnie z biotestem dla substancji dorosłej. Analizę jakościową przeprowadzono przy użyciu systemu GC-MS składającego się z chromatografu gazowego Hewlett-Packard (Wilmington, Kalifornia, USA) 7890A wyposażonego w pojedynczy kwadrupolowy detektor masowy (Agilent Technologies, Wilmington, Kalifornia, USA) oraz spektrometru MSD 5975C (EI) (Agilent Technologies).
Kolumna chromatograficzna – DB-5MS (30 m × średnica wewnętrzna 0,25 mm × grubość filmu 0,25 µm). Całkowity czas analizy GC-MS wynosił 20 minut. Warunki analizy są następujące: temperatura wtryskiwacza i linii przesyłowej wynosi odpowiednio 250 i 280°C; temperatura pieca wzrasta od 50°C do 250°C z szybkością 10°C/min; gazem nośnym jest hel; szybkość przepływu 1,0 ml/min; objętość wtrysku wynosi 0,2 µl (1/10% objętości w CH2Cl2, stosunek podziału 100:1); Do detekcji GC-MS użyto układu jonizacji elektronowej o energii jonizacji 70 eV. Zakres akwizycji wynosi 50–550 atomowych jednostek masy (amu), a prędkość skanowania 2,91 skanów na sekundę. Względne procenty składników wyrażono jako procenty znormalizowane względem powierzchni piku. Identyfikacja składników olejków eterycznych opiera się na ich wskaźniku retencji (RI). Wskaźnik RI obliczono, stosując równanie Van den Doola i Kratza [37] dla szeregu n-alkanów (C8–C40) i porównano ze wskaźnikami retencji z literatury [38] oraz baz danych bibliotecznych (NIST 2008 i Wiley 8NO8). Tożsamość wykazanych związków, na przykład ich strukturę i wzór sumaryczny, potwierdzono poprzez porównanie z dostępnymi autentycznymi próbkami.
Standardy analityczne dla syntetycznej permetryny i butoksydu piperonylu (PBO, kontrola pozytywna w badaniach synergii) zakupiono w firmie Sigma-Aldrich (St. Louis, MO, USA). Zestawy testowe dla dorosłych osobników Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz dawki diagnostyczne papieru nasączonego permetryną (0,75%) zakupiono komercyjnie w Centrum Kontroli Wektorów WHO w Penang w Malezji. Wszystkie pozostałe użyte substancje chemiczne i odczynniki były klasy analitycznej i zostały zakupione od lokalnych instytucji w prowincji Chiang Mai w Tajlandii.
Komary użyte jako organizmy testowe w biopróbie na dorosłych osobnikach były swobodnie kopulującymi laboratoryjnymi komarami Aedes aegypti, w tym wrażliwym szczepem Muang Chiang Mai (MCM-S) i odpornym szczepem Pang Mai Dang (PMD-R). Szczep MCM-S uzyskano z lokalnych próbek zebranych w rejonie Muang Chiang Mai w prowincji Chiang Mai w Tajlandii i od 1995 r. jest on przechowywany w pracowni entomologicznej Wydziału Parazytologii Wydziału Medycznego CMU [39]. Szczep PMD-R, który okazał się oporny na permetrynę, został wyizolowany z komarów polowych pierwotnie zebranych w Ban Pang Mai Dang, dystrykt Mae Tang w prowincji Chiang Mai w Tajlandii i od 1997 r. jest przechowywany w tym samym instytucie [40]. Szczepy PMD-R hodowano pod ciśnieniem selekcyjnym w celu utrzymania poziomu oporności poprzez przerywaną ekspozycję na 0,75% permetryny przy użyciu zestawu detekcyjnego WHO z pewnymi modyfikacjami [41]. Każdy szczep Ae. Aedes aegypti skolonizowano indywidualnie w laboratorium wolnym od patogenów w temperaturze 25 ± 2 °C i wilgotności względnej 80 ± 10% oraz fotoperiodzie 14:10 h światła/ciemności. Około 200 larw trzymano w plastikowych tackach (33 cm długości, 28 cm szerokości i 9 cm wysokości) wypełnionych wodą z kranu w gęstości 150–200 larw na tackę i karmiono dwa razy dziennie sterylizowanymi psimi herbatnikami. Dorosłe robaki trzymano w wilgotnych klatkach i stale karmiono 10% wodnym roztworem sacharozy i 10% roztworem syropu multiwitaminowego. Samice komarów regularnie ssą krew, aby składać jaja. Samice w wieku od dwóch do pięciu dni, które nie były karmione krwią, można stale wykorzystywać w eksperymentalnych badaniach biologicznych na osobnikach dorosłych.
Biotest odpowiedzi dawka-śmiertelność EO przeprowadzono na dorosłych samicach komarów Aedes aegypti, MCM-S i PMD-R, stosując miejscową metodę zmodyfikowaną zgodnie ze standardowym protokołem WHO dla badań wrażliwości [42]. EO z każdej rośliny rozcieńczano seryjnie odpowiednim rozpuszczalnikiem (np. etanolem lub acetonem) w celu uzyskania stopniowanej serii stężeń 4-6. Po znieczuleniu dwutlenkiem węgla (CO2) komary ważono indywidualnie. Znieczulone komary trzymano następnie nieruchomo na suchej bibule filtracyjnej na specjalnej zimnej płycie pod stereomikroskopem, aby zapobiec reaktywacji podczas zabiegu. W przypadku każdego zabiegu 0,1 μl roztworu EO nakładano na górny przedplecze samicy za pomocą ręcznego mikrodozownika Hamilton (700 Series Microliter™, Hamilton Company, Reno, NV, USA). Dwudziestu pięciu samicom podano każde stężenie, a śmiertelność wahała się od 10% do 95% dla co najmniej 4 różnych stężeń. Komary traktowane rozpuszczalnikiem służyły jako kontrola. Aby zapobiec zanieczyszczeniu próbek testowych, należy wymienić bibułę filtracyjną na nową dla każdego testowanego EO. Dawki stosowane w tych biotestach wyrażono w mikrogramach EO na miligram masy ciała żywej samicy. Aktywność PBO u dorosłych osobników oceniano również w podobny sposób jak w przypadku EO, przy czym PBO stosowano jako kontrolę pozytywną w eksperymentach synergistycznych. Leczone komary we wszystkich grupach umieszczono w plastikowych kubkach i podano im 10% sacharozy plus 10% syropu multiwitaminowego. Wszystkie biotesty przeprowadzono w temperaturze 25 ± 2 °C i wilgotności względnej 80 ± 10% i powtórzono czterokrotnie z kontrolami. Śmiertelność w ciągu 24-godzinnego okresu hodowli sprawdzono i potwierdzono brakiem reakcji komara na stymulację mechaniczną, a następnie zarejestrowano na podstawie średniej z czterech powtórzeń. Zabiegi eksperymentalne powtórzono czterokrotnie dla każdej próbki testowej, wykorzystując różne partie komarów. Wyniki podsumowano i wykorzystano do obliczenia procentowego wskaźnika śmiertelności, który posłużył do określenia 24-godzinnej dawki śmiertelnej metodą analizy probitowej.
Synergistyczne działanie przeciwzabójcze olejków eterycznych i permetryny oceniano przy użyciu procedury badania toksyczności lokalnej [42], jak opisano wcześniej. Użyj acetonu lub etanolu jako rozpuszczalnika do przygotowania permetryny o pożądanym stężeniu, a także binarnej mieszaniny olejków eterycznych i permetryny (olejek eterowy-permetryna: permetryna zmieszana z olejkiem eterycznym w stężeniu LD25). Zestawy testowe (permetryna i olejek eteryczny-permetryna) oceniano pod kątem szczepów MCM-S i PMD-R Ae. Aedes aegypti. Każdej z 25 samic komarów podano cztery dawki permetryny w celu sprawdzenia jej skuteczności w zabijaniu osobników dorosłych, przy czym każde leczenie powtórzono cztery razy. Aby zidentyfikować potencjalnych synergistów olejków eterycznych, każdej z 25 samic komarów podano od 4 do 6 dawek olejku eterycznego-permetryny, przy czym każde zastosowanie powtórzono cztery razy. Leczenie PBO-permetryną (permetryna zmieszana ze stężeniem PBO LD25) również posłużyło jako kontrola pozytywna. Dawki stosowane w tych biotestach wyrażono w nanogramach próbki testowej na miligram masy ciała żywej samicy. Dla każdego szczepu komara przeprowadzono cztery oceny eksperymentalne na indywidualnie hodowanych partiach, a dane dotyczące śmiertelności połączono i przeanalizowano za pomocą programu Probit w celu określenia 24-godzinnej dawki śmiertelnej.
Współczynnik śmiertelności skorygowano za pomocą wzoru Abbotta [43]. Skorygowane dane przeanalizowano za pomocą analizy regresji probitowej przy użyciu programu komputerowego do statystyki SPSS (wersja 19.0). Wartości śmiertelne wynoszące 25%, 50%, 90%, 95% i 99% (odpowiednio LD25, LD50, LD90, LD95 i LD99) obliczono przy użyciu odpowiednich 95% przedziałów ufności (95% CI). Pomiary istotności i różnic między próbkami testowymi oceniano za pomocą testu chi-kwadrat lub testu U Manna-Whitneya w ramach każdego badania biologicznego. Wyniki uznano za statystycznie istotne przy P< 0,05. Współczynnik oporu (RR) szacuje się na poziomie LD50, korzystając z następującego wzoru [12]:
RR > 1 oznacza oporność, a RR ≤ 1 oznacza wrażliwość. Wartość współczynnika synergii (SR) każdego kandydata na synergetyk oblicza się w następujący sposób [34, 35, 44]:
Ten współczynnik dzieli wyniki na trzy kategorie: wartość SR 1 ± 0,05 jest uważana za brak widocznego efektu, wartość SR > 1,05 jest uważana za mającą efekt synergistyczny, a wartość SR wynosząca Jasnożółty olejek ciekły można uzyskać przez destylację parową kłączy C. rotundus i A. galanga oraz kory C. verum. Wydajności obliczone na suchą masę wyniosły odpowiednio 0,15%, 0,27% (w/w) i 0,54% (v/v). w) (Tabela 1). Badanie GC-MS składu chemicznego olejków C. rotundus, A. galanga i C. verum wykazało obecność 19, 17 i 21 związków, które stanowiły odpowiednio 80,22, 86,75 i 97,24% wszystkich składników (Tabela 2). Związki zawarte w olejku z kłącza C. lucidum składają się głównie z cyperonenu (14,04%), a następnie karralenu (9,57%), α-kapsellanu (7,97%) i α-kapsellanu (7,53%). Głównym składnikiem chemicznym olejku z kłącza galangalu jest β-bisabolen (18,27%), a następnie α-bergamoten (16,28%), 1,8-cyneol (10,17%) i piperonol (10,09%). Podczas gdy aldehyd cynamonowy (64,66%) został zidentyfikowany jako główny składnik olejku z kory C. verum, octan cynamonowy (6,61%), α-kopaen (5,83%) i aldehyd 3-fenylopropionowy (4,09%) uznano za składniki drugorzędne. Struktury chemiczne cypernu, β-bisabolenu i aldehydu cynamonowego to główne związki występujące odpowiednio w C. rotundus, A. galanga i C. verum, jak pokazano na rysunku 2.
Wyniki z trzech OOs oceniały aktywność dorosłych osobników przeciwko komarom Aedes. aegypti przedstawiono w Tabeli 3. Wszystkie olejki eteryczne okazały się mieć śmiertelne działanie na komary MCM-S Aedes przy różnych typach i dawkach. Aedes aegypti. Najskuteczniejszym olejkiem eterycznym jest C. verum, a następnie A. galanga i C. rotundus z wartościami LD50 wynoszącymi odpowiednio 3,30, 7,97 i 10,05 μg/mg MCM-S dla samic, nieznacznie wyższymi niż 3,22 (U = 1), Z = -0,775, P = 0,667), 7,94 (U = 2, Z = 0, P = 1) i 9,57 (U = 0, Z = -1,549, P = 0,333) μg/mg PMD-R u kobiet. Odpowiada to temu, że PBO ma nieco większy wpływ na osobniki dorosłe na PMD-R niż szczep MSM-S, z wartościami LD50 wynoszącymi odpowiednio 4,79 i 6,30 μg/mg dla samic (U = 0, Z = -2,021, P = 0,057 ). ). Można obliczyć, że wartości LD50 C. verum, A. galanga, C. rotundus i PBO wobec PMD-R są odpowiednio około 0,98, 0,99, 0,95 i 0,76 razy niższe niż te wobec MCM-S. Oznacza to zatem, że wrażliwość na PBO i EO jest stosunkowo podobna między dwoma szczepami Aedes. Chociaż PMD-R był bardziej wrażliwy niż MCM-S, wrażliwość Aedes aegypti nie była istotna. Natomiast oba szczepy Aedes różniły się znacznie wrażliwością na permetrynę. aegypti (Tabela 4). PMD-R wykazał znaczną oporność na permetrynę (wartość LD50 = 0,44 ng/mg u kobiet) z wyższą wartością LD50 wynoszącą 3,70 w porównaniu z MCM-S (wartość LD50 = 0,44 ng/mg u kobiet) (U = 0, Z = -2,309, P = 0,029). Chociaż PMD-R jest znacznie mniej wrażliwy na permetrynę niż MCM-S, jego wrażliwość na PBO oraz olejki z C. verum, A. galanga i C. rotundus jest nieznacznie wyższa niż w przypadku MCM-S.
Jak zaobserwowano w biopróbie populacji dorosłych kombinacji olejku eterycznego i permetryny, mieszaniny binarne permetryny i olejku eterycznego (LD25) wykazały albo synergię (wartość SR > 1,05), albo brak efektu (wartość SR = 1 ± 0,05). Złożone efekty mieszanki olejku eterycznego i permetryny na eksperymentalne komary albinosy. Szczepy Aedes aegypti MCM-S i PMD-R przedstawiono w Tabeli 4 i na Rysunku 3. Stwierdzono, że dodatek oleju C. verum nieznacznie zmniejsza LD50 permetryny wobec MCM-S i nieznacznie zwiększa LD50 wobec PMD-R do 0,44–0,42 ng/mg u kobiet i z 3,70 do 3,85 ng/mg u kobiet, odpowiednio. Natomiast dodanie olejków z C. rotundus i A. galanga znacząco zmniejszyło LD50 permetryny w przypadku MCM-S z 0,44 do 0,07 (U = 0, Z = -2,309, P = 0,029) i do 0,11 (U = 0). , Z) = -2,309, P = 0,029) ng/mg u kobiet. Na podstawie wartości LD50 MCM-S, wartości SR mieszanki olejków eterycznych i permetryny po dodaniu olejków z C. rotundus i A. galanga wyniosły odpowiednio 6,28 i 4,00. W związku z tym, LD50 permetryny w stosunku do PMD-R istotnie spadło z 3,70 do 0,42 (U = 0, Z = -2,309, P = 0,029) oraz do 0,003 po dodaniu olejków z C. rotundus i A. galanga (U = 0). , Z = -2,337, P = 0,029) ng/mg (dla samic). Wartość SR permetryny w połączeniu z C. rotundus w stosunku do PMD-R wyniosła 8,81, natomiast wartość SR mieszaniny galangalu i permetryny wyniosła 1233,33. W porównaniu do MCM-S, wartość LD50 kontroli pozytywnej PBO spadła z 0,44 do 0,26 ng/mg (samice) i z 3,70 ng/mg (samice) do 0,65 ng/mg (U = 0, Z = -2,309, P = 0,029) i PMD-R (U = 0, Z = -2,309, P = 0,029). Wartości SR mieszaniny PBO-permetryny dla szczepów MCM-S i PMD-R wyniosły odpowiednio 1,69 i 5,69. Wyniki te wskazują, że oleje C. rotundus i A. galanga oraz PBO zwiększają toksyczność permetryny w większym stopniu niż olej C. verum dla szczepów MCM-S i PMD-R.
Aktywność dorosłych osobników (LD50) olejku eterycznego, PBO, permetryny (PE) i ich kombinacji wobec wrażliwych (MCM-S) i opornych (PMD-R) szczepów komarów Aedes. Aedes aegypti
[45]. Syntetyczne pyretroidy są stosowane na całym świecie do zwalczania niemal wszystkich stawonogów o znaczeniu rolniczym i medycznym. Jednak ze względu na szkodliwe skutki stosowania syntetycznych insektycydów, zwłaszcza w zakresie rozwoju i powszechnej oporności komarów, a także wpływu na długoterminowe zdrowie i środowisko, istnieje obecnie pilna potrzeba ograniczenia stosowania tradycyjnych syntetycznych insektycydów i opracowania alternatyw [35, 46, 47]. Oprócz ochrony środowiska i zdrowia ludzi, zalety insektycydów botanicznych obejmują wysoką selektywność, globalną dostępność oraz łatwość produkcji i stosowania, co czyni je bardziej atrakcyjnymi w zwalczaniu komarów [32,48, 49]. W niniejszym badaniu, oprócz wyjaśnienia właściwości chemicznych skutecznych olejków eterycznych za pomocą analizy GC-MS, oceniono również potencjał dorosłych olejków eterycznych i ich zdolność do zwiększania toksyczności syntetycznej permetryny. aegypti w szczepach wrażliwych na pyretroidy (MCM-S) i szczepach opornych (PMD-R).
Charakterystyka GC-MS wykazała, że cypern (14,04%), β-bisabolen (18,27%) i cynamonaldehyd (64,66%) były głównymi składnikami olejków odpowiednio z C. rotundus, A. galanga i C. verum. Te substancje chemiczne wykazały różnorodną aktywność biologiczną. Ahn i in. [50] donieśli, że 6-acetoksycyperen, wyizolowany z kłącza C. rotundus, działa jako związek przeciwnowotworowy i może indukować zależną od kaspazy apoptozę w komórkach raka jajnika. β-bisabolen, ekstrahowany z olejku eterycznego drzewa mirry, wykazuje specyficzną cytotoksyczność wobec komórek guza gruczołu mlekowego u ludzi i myszy zarówno in vitro, jak i in vivo [51]. Doniesiono, że aldehyd cynamonowy, otrzymywany z naturalnych ekstraktów lub syntetyzowany w laboratorium, wykazuje działanie owadobójcze, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, immunomodulacyjne, przeciwnowotworowe i antyangiogenne [52].
Wyniki zależnego od dawki biotestu aktywności dorosłych osobników wykazały dobry potencjał badanych olejków eterycznych i wykazały, że szczepy komara Aedes MCM-S i PMD-R miały podobną wrażliwość na olejki eteryczne i PBO. Aedes aegypti. Porównanie skuteczności olejków eterycznych i permetryny wykazało, że ta druga ma silniejsze działanie alercydowe: wartości LD50 wynoszą 0,44 i 3,70 ng/mg u samic dla szczepów MCM-S i PMD-R, odpowiednio. Wyniki te są poparte wieloma badaniami wykazującymi, że naturalnie występujące pestycydy, zwłaszcza produkty pochodzenia roślinnego, są na ogół mniej skuteczne niż substancje syntetyczne [31, 34, 35, 53, 54]. Może to wynikać z faktu, że pierwszy jest złożoną kombinacją składników aktywnych lub nieaktywnych, podczas gdy drugi jest oczyszczonym pojedynczym związkiem aktywnym. Jednakże różnorodność i złożoność naturalnych składników aktywnych o różnych mechanizmach działania może zwiększać aktywność biologiczną lub utrudniać rozwój oporności w populacjach żywicieli [55, 56, 57]. Wielu badaczy zgłosiło potencjał przeciwkomarowy C. verum, A. galanga i C. rotundus oraz ich składników, takich jak β-bisabolen, aldehyd cynamonowy i 1,8-cyneol [22, 36, 58, 59, 60,61, 62,63,64]. Jednak przegląd literatury wykazał, że nie było wcześniejszych doniesień o jego synergistycznym działaniu z permetryną lub innymi syntetycznymi insektycydami przeciwko komarom Aedes. Aedes aegypti.
W niniejszym badaniu zaobserwowano istotne różnice we wrażliwości na permetrynę między dwoma szczepami Aedes. Aedes aegypti. MCM-S jest wrażliwy na permetrynę, podczas gdy PMD-R jest znacznie mniej wrażliwy na nią, ze wskaźnikiem oporności wynoszącym 8,41. W porównaniu z wrażliwością MCM-S, PMD-R jest mniej wrażliwy na permetrynę, ale bardziej wrażliwy na olejki eteryczne, co stanowi podstawę do dalszych badań mających na celu zwiększenie skuteczności permetryny poprzez łączenie jej z olejkami eterycznymi. Synergistyczny biotest oparty na kombinacji dla efektów u dorosłych osobników wykazał, że mieszaniny binarne olejków eterycznych i permetryny zmniejszały lub zwiększały śmiertelność dorosłych osobników Aedes. Aedes aegypti. Dodatek oleju C. verum nieznacznie zmniejszył LD50 permetryny w stosunku do MCM-S, ale nieznacznie zwiększył LD50 w stosunku do PMD-R, przy wartościach SR odpowiednio 1,05 i 0,96. Oznacza to, że olejek C. verum nie ma synergistycznego ani antagonistycznego działania na permetrynę podczas testu na MCM-S i PMD-R. Natomiast olejki C. rotundus i A. galanga wykazały istotny efekt synergistyczny, znacząco zmniejszając wartości LD50 permetryny na MCM-S lub PMD-R. Gdy permetrynę połączono z olejkami eterycznymi z C. rotundus i A. galanga, wartości SR mieszaniny olejków eterycznych i permetryny dla MCM-S wynosiły odpowiednio 6,28 i 4,00. Dodatkowo, gdy permetrynę oceniano w stosunku do PMD-R w połączeniu z C. rotundus (SR = 8,81) lub A. galanga (SR = 1233,33), wartości SR znacznie wzrosły. Warto zauważyć, że zarówno C. rotundus, jak i A. galanga zwiększyły toksyczność permetryny w stosunku do PMD-R Ae. aegypti znacząco. Podobnie stwierdzono, że PBO zwiększa toksyczność permetryny, osiągając wartości SR odpowiednio 1,69 i 5,69 dla szczepów MCM-S i PMD-R. Ponieważ C. rotundus i A. galanga miały najwyższe wartości SR, uznano je za najlepsze synergistyczne związki zwiększające toksyczność permetryny odpowiednio dla szczepów MCM-S i PMD-R.
Kilka poprzednich badań donosiło o synergistycznym efekcie kombinacji syntetycznych insektycydów i ekstraktów roślinnych przeciwko różnym gatunkom komarów. Larwobójcza biopróba przeciwko Anopheles Stephensi badana przez Kalayanasundaram i Das [65] wykazała, że fention, szerokospektralny organofosforan, był związany z Cleodendron inerme, Pedalium murax i Parthenium hysterophorus. Zaobserwowano istotną synergię między ekstraktami z efektem synergistycznym (SF) wynoszącym odpowiednio 1,31, 1,38, 1,40, 1,48, 1,61 i 2,23. W badaniu larwobójczym 15 gatunków namorzynów stwierdzono, że ekstrakt eteru naftowego z korzeni szczudłowych namorzynów jest najskuteczniejszy przeciwko Culex quinquefasciatus z wartością LC50 wynoszącą 25,7 mg/l [66]. Synergistyczne działanie tego ekstraktu i botanicznego insektycydu pyretrum wykazało również zmniejszenie LC50 pyretrum przeciwko larwom C. quinquefasciatus z 0,132 mg/l do 0,107 mg/l, ponadto w badaniu tym zastosowano obliczenie SF wynoszące 1,23. 34,35,44]. Oceniono łączną skuteczność ekstraktu z korzenia solanum citron i kilku syntetycznych insektycydów (np. fentionu, cypermetryny (syntetycznego pyretroidu) i timetfosu (larwicydu fosforoorganicznego)) przeciwko komarom Anopheles. Stephensi [54] i C. quinquefasciatus [34]. Połączone zastosowanie cypermetryny i ekstraktu z eteru naftowego z żółtych owoców wykazało synergistyczne działanie na cypermetrynę we wszystkich stosunkach. Najbardziej efektywnym stosunkiem okazała się kombinacja binarna 1:1 o wartościach LC50 i SF wynoszących odpowiednio 0,0054 ppm i 6,83, w porównaniu z An. Stephen West[54]. Podczas gdy mieszanina binarna 1:1 S. xanthocarpum i temefosu była antagonistyczna (SF = 0,6406), kombinacja S. xanthocarpum-fenthion (1:1) wykazała działanie synergistyczne przeciwko C. quinquefasciatus o SF wynoszącym 1,3125 [34]]. Tong i Blomquist [35] badali wpływ roślinnego tlenku etylenu na toksyczność karbarylu (szerokospektralnego karbaminianu) i permetryny dla komarów Aedes. Aedes aegypti. Wyniki wykazały, że tlenek etylenu z agaru, czarnego pieprzu, jałowca, kocanki, drzewa sandałowego i sezamu zwiększał toksyczność karbarylu dla komarów Aedes. Wartości SR dla larw Aedes aegypti wahały się od 1,0 do 7,0. Natomiast żaden z olejków eterycznych nie był toksyczny dla dorosłych komarów Aedes. Na tym etapie nie odnotowano efektów synergistycznych dla połączenia Aedes aegypti i EO-karbarylu. PBO zastosowano jako kontrolę pozytywną w celu zwiększenia toksyczności karbarylu wobec komarów Aedes. Wartości SR dla larw i dorosłych osobników Aedes aegypti wynosiły odpowiednio 4,9-9,5 i 2,3. Tylko binarne mieszaniny permetryny i EO lub PBO badano pod kątem aktywności larwobójczej. Mieszanina olejku eterycznego z permetryną wykazywała działanie antagonistyczne, natomiast mieszanina PBO z permetryną wykazywała działanie synergistyczne przeciwko komarom z rodzaju Aedes. Larwy Aedes aegypti. Jednakże, nie przeprowadzono jeszcze eksperymentów dotyczących zależności dawka-odpowiedź ani oceny SR dla mieszanin PBO z permetryną. Chociaż uzyskano niewiele wyników dotyczących synergistycznego działania kombinacji fitosyntetycznych przeciwko wektorom komarów, dane te potwierdzają istniejące wyniki, co otwiera perspektywę dodania synergetyków nie tylko w celu zmniejszenia stosowanej dawki, ale także zwiększenia efektu bójczego. Skuteczność owadów. Ponadto, wyniki tego badania wykazały po raz pierwszy, że olejki z C. rotundus i A. galanga synergistycznie wykazują istotnie wyższą skuteczność przeciwko wrażliwym i opornym na pyretroidy szczepom komarów z rodzaju Aedes w porównaniu z PBO w połączeniu z toksycznością permetryny. Aedes aegypti. Jednak nieoczekiwane wyniki analizy synergistycznej wykazały, że olejek z C. verum wykazywał największą aktywność przeciwdorosłych osobników obu szczepów Aedes. Co zaskakujące, toksyczne działanie permetryny na Aedes aegypti było niezadowalające. Różnice w działaniu toksycznym i synergistycznym mogą częściowo wynikać z narażenia na różne rodzaje i poziomy składników bioaktywnych zawartych w tych olejkach.
Pomimo wysiłków zmierzających do zrozumienia, jak poprawić wydajność, mechanizmy synergii pozostają niejasne. Możliwe przyczyny różnej skuteczności i potencjału synergistycznego mogą obejmować różnice w składzie chemicznym testowanych produktów oraz różnice w podatności komarów związane ze statusem i rozwojem oporności. Istnieją różnice między głównymi i drugorzędnymi składnikami tlenku etylenu testowanymi w tym badaniu, a niektóre z tych związków wykazały działanie odstraszające i toksyczne wobec różnych szkodników i wektorów chorób [61,62,64,67,68]. Jednakże główne związki scharakteryzowane w olejkach C. rotundus, A. galanga i C. verum, takie jak cypern, β-bisabolen i aldehyd cynamonowy, nie zostały przetestowane w tej pracy pod kątem ich działania przeciwdorosłego i synergistycznego przeciwko Ae. Aedes aegypti. Dlatego potrzebne są przyszłe badania w celu wyizolowania składników aktywnych obecnych w każdym olejku eterycznym i wyjaśnienia ich skuteczności owadobójczej i synergistycznych interakcji przeciwko temu wektorowi komarów. Ogólnie rzecz biorąc, aktywność owadobójcza zależy od działania i reakcji między truciznami a tkankami owada, co można uprościć i podzielić na trzy etapy: penetracja przez skórę owada i błony narządów docelowych, aktywacja (= interakcja z celem) i detoksykacja. substancji toksycznych [57, 69]. Dlatego synergizm insektycydów skutkujący zwiększoną skutecznością kombinacji toksyn wymaga co najmniej jednej z tych kategorii, takich jak zwiększona penetracja, większa aktywacja nagromadzonych związków lub mniejsze zmniejszenie detoksykacji substancji czynnej pestycydu. Na przykład tolerancja energetyczna opóźnia penetrację kutykuli przez pogrubioną kutykulę i oporność biochemiczną, taką jak zwiększony metabolizm insektycydów obserwowany u niektórych opornych szczepów owadów [70, 71]. Znaczna skuteczność olejków eterycznych w zwiększaniu toksyczności permetryny, szczególnie w stosunku do PMD-R, może wskazywać na rozwiązanie problemu oporności na insektycydy poprzez interakcję z mechanizmami oporności [57, 69, 70, 71]. Tong i Blomquist [35] poparli wyniki tego badania, wykazując synergistyczną interakcję między olejkami eterycznymi a syntetycznymi pestycydami. aegypti istnieją dowody na działanie hamujące enzymów detoksykujących, w tym monooksygenaz cytochromu P450 i karboksyloesteraz, które są ściśle związane z rozwojem oporności na tradycyjne pestycydy. PBO jest nie tylko uważane za inhibitor metaboliczny monooksygenazy cytochromu P450, ale także poprawia penetrację insektycydów, co wykazano poprzez jego zastosowanie jako kontroli pozytywnej w badaniach synergistycznych [35, 72]. Co ciekawe, 1,8-cyneol, jeden z ważnych składników olejku galangalowego, jest znany ze swojego toksycznego działania na gatunki owadów [22, 63, 73] i doniesiono, że ma działanie synergistyczne w kilku obszarach badań nad aktywnością biologiczną [74]. . ,75,76,77]. Ponadto 1,8-cyneol w połączeniu z różnymi lekami, w tym kurkuminą [78], 5-fluorouracylem [79], kwasem mefenamowym [80] i zydowudyną [81], ma również działanie wspomagające przenikanie in vitro. Tak więc, możliwą rolą 1,8-cyneolu w synergistycznym działaniu owadobójczym jest nie tylko działanie jako składnika aktywnego, ale także jako wzmacniacza penetracji. Ze względu na większy synergizm z permetryną, szczególnie przeciwko PMD-R, synergistyczne efekty olejku galangalowego i olejku trichosanthes obserwowane w tym badaniu mogą wynikać z interakcji z mechanizmami oporności, tj. zwiększoną przepuszczalnością dla chloru. Pyretroidy zwiększają aktywację akumulowanych związków i hamują enzymy detoksykujące, takie jak monooksygenazy cytochromu P450 i karboksyloesterazy. Jednakże aspekty te wymagają dalszych badań w celu wyjaśnienia specyficznej roli olejku eterycznego i jego izolowanych związków (samodzielnie lub w połączeniu) w mechanizmach synergistycznych.
W 1977 roku odnotowano wzrastający poziom oporności na permetrynę wśród głównych populacji wektorów w Tajlandii, a w ciągu kolejnych dekad stosowanie permetryny zostało w dużej mierze zastąpione innymi pyretroidowymi chemikaliami, zwłaszcza tymi zastąpionymi przez deltametrynę [82]. Jednak oporność wektorów na deltametrynę i inne klasy insektycydów jest niezwykle powszechna w całym kraju z powodu nadmiernego i uporczywego stosowania [14, 17, 83, 84, 85, 86]. Aby zwalczać ten problem, zaleca się rotację lub ponowne wykorzystanie wyrzuconych pestycydów, które były wcześniej skuteczne i mniej toksyczne dla ssaków, takich jak permetryna. Obecnie, chociaż stosowanie permetryny zostało ograniczone w ostatnich krajowych rządowych programach kontroli komarów, oporność na permetrynę nadal może występować w populacjach komarów. Może to być spowodowane narażeniem komarów na komercyjne domowe środki owadobójcze, które składają się głównie z permetryny i innych pyretroidów [14, 17]. Zatem skuteczne ponowne wykorzystanie permetryny wymaga opracowania i wdrożenia strategii mających na celu zmniejszenie oporności wektorów. Chociaż żaden z olejków eterycznych testowanych indywidualnie w tym badaniu nie był tak skuteczny jak permetryna, ich łączne stosowanie z permetryną dało imponujące efekty synergistyczne. Jest to obiecująca wskazówka, że interakcja olejków eterycznych z mechanizmami oporności powoduje, że połączenie permetryny z olejkami eterycznymi jest skuteczniejsze niż sam insektycyd lub olejek eteryczny, szczególnie przeciwko PMD-R Ae. Aedes aegypti. Korzyści płynące z synergistycznych mieszanek w postaci zwiększenia skuteczności, pomimo stosowania niższych dawek w celu zwalczania wektorów, mogą prowadzić do lepszego zarządzania opornością i obniżenia kosztów [33, 87]. Na podstawie tych wyników miło zauważyć, że olejki eteryczne z A. galanga i C. rotundus były istotnie skuteczniejsze niż PBO w synergizmie toksyczności permetryny u szczepów MCM-S i PMD-R i stanowią potencjalną alternatywę dla tradycyjnych środków ergogenicznych.
Wybrane olejki eteryczne wykazywały znaczące działanie synergistyczne, zwiększając toksyczność dla osobników dorosłych w stosunku do PMD-R. Ae. aegypti, a zwłaszcza olejek galangalowy, ma wartość SR sięgającą 1233,33, co wskazuje, że olejki eteryczne mają szeroki potencjał jako synergista w zwiększaniu skuteczności permetryny. Może to stymulować stosowanie nowego, aktywnego produktu naturalnego, co łącznie mogłoby zwiększyć wykorzystanie wysoce skutecznych środków do zwalczania komarów. Ujawnia to również potencjał tlenku etylenu jako alternatywnego synergisty, który może skutecznie udoskonalić starsze lub tradycyjne insektycydy i rozwiązać istniejące problemy z opornością w populacjach komarów. Wykorzystanie łatwo dostępnych roślin w programach zwalczania komarów nie tylko zmniejsza zależność od importowanych i drogich materiałów, ale także stymuluje lokalne działania na rzecz wzmocnienia systemów zdrowia publicznego.
Wyniki te wyraźnie wskazują na istotny efekt synergistyczny połączenia tlenku etylenu i permetryny. Podkreślają one potencjał tlenku etylenu jako roślinnego synergisty w zwalczaniu komarów, zwiększając skuteczność permetryny w zwalczaniu komarów, szczególnie w populacjach odpornych. Przyszłe prace rozwojowe i badania będą wymagały synergistycznej bioanalizy olejków galangalowego i alpinia oraz ich wyizolowanych związków, kombinacji insektycydów pochodzenia naturalnego lub syntetycznego przeciwko różnym gatunkom i stadiom komarów oraz badań toksyczności wobec organizmów niebędących obiektem zwalczania. Praktyczne zastosowanie tlenku etylenu jako realnej alternatywnej synergistki.
Światowa Organizacja Zdrowia. Globalna strategia zapobiegania i kontroli dengi na lata 2012–2020. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia, 2012.
Weaver SC, Costa F., Garcia-Blanco MA, Ko AI, Ribeiro GS, Saade G. i in. Wirus Zika: historia, pojawienie się, biologia i perspektywy kontroli. Badania antywirusowe. 2016;130:69–80.
Światowa Organizacja Zdrowia. Karta informacyjna dotycząca dengi. 2016. http://www.searo.who.int/entity/vector_borne_tropical_diseases/data/data_factsheet/en/. Data dostępu: 20 stycznia 2017 r.
Departament Zdrowia Publicznego. Aktualny stan zachorowań na dengę i krwotoczną gorączkę denga w Tajlandii. 2016. http://www.m-society.go.th/article_attach/13996/17856.pdf. Data dostępu: 6 stycznia 2017 r.
Ooi EE, Goh CT, Gabler DJ. 35 lat profilaktyki dengi i kontroli wektorów w Singapurze. Nagła choroba zakaźna. 2006;12:887–93.
Morrison AC, Zielinski-Gutierrez E, Scott TW, Rosenberg R. Identyfikacja wyzwań i proponowanie rozwiązań w celu zwalczania wektorów wirusowych Aedes aegypti. PLOS Medicine. 2008;5:362–6.
Centra Kontroli i Prewencji Chorób. Gorączka denga, entomologia i ekologia. 2016. http://www.cdc.gov/dengue/entomologyecology/. Data dostępu: 6 stycznia 2017 r.
Ohimain EI, Angaye TKN, Bassey SE Porównanie aktywności larwobójczej liści, kory, łodyg i korzeni Jatropa curcas (Euphorbiaceae) w porównaniu z wektorem malarii Anopheles gambiae. SZhBR. 2014;3:29-32.
Soleimani-Ahmadi M, Watandoust H, Zareh M. Charakterystyka siedlisk larw Anopheles na obszarach dotkniętych malarią w ramach programu eradykacji malarii w południowo-wschodnim Iranie. Asia Pacific J Trop Biomed. 2014;4(Suppl 1):S73–80.
Bellini R, Zeller H, Van Bortel W. Przegląd podejść do zwalczania wektorów, zapobiegania i kontroli epidemii wirusa Zachodniego Nilu oraz wyzwań stojących przed Europą. Pasożyty-wektor. 2014;7:323.
Muthusamy R., Shivakumar MS Selekcja i molekularne mechanizmy oporności na cypermetrynę u gąsienic czerwców (Amsacta albistriga Walker). Fizjologia biochemiczna szkodników. 2014;117:54–61.
Ramkumar G., Shivakumar MS Badania laboratoryjne oporności na permetrynę i oporności krzyżowej Culex quinquefasciatus na inne insektycydy. Palastor Research Center. 2015;114:2553–60.
Matsunaka S, Hutson DH, Murphy SD. Chemia pestycydów: Dobrostan człowieka i środowisko, tom 3: Mechanizm działania, metabolizm i toksykologia. Nowy Jork: Pergamon Press, 1983.
Chareonviriyaphap T, Bangs MJ, Souvonkert V, Kongmi M, Korbel AV, Ngoen-Klan R. Przegląd oporności na insektycydy i behawioralnego unikania ludzkich wektorów chorób w Tajlandii. Pasożyty-wektor. 2013;6:280.
Chareonviriyaphap T, Aum-Aung B, Ratanatham S. Aktualne wzorce oporności na insektycydy wśród komarów przenoszących insektycydy w Tajlandii. Southeast Asia J Trop Med Public Health. 1999;30:184-94.
Chareonviriyaphap T, Bangs MJ, Ratanatham S. Status malarii w Tajlandii. Southeast Asia J Trop Med Public Health. 2000;31:225–37.
Plernsub S, Saingamsuk J, Yanola J, Lumjuan N, Thippavankosol P, Walton S, Somboon P. Częstotliwość czasowa mutacji obniżających oporność F1534C i V1016G u komarów Aedes aegypti w Chiang Mai w Tajlandii oraz wpływ mutacji na skuteczność termicznych oprysków mgłą zawierającą pyretroidy. Aktatrop. 2016;162:125–32.
Vontas J, Kioulos E, Pavlidi N, Moru E, Della Torre A, Ranson H. Odporność na środki owadobójcze u głównych wektorów dengi Aedes albopictus i Aedes aegypti. Fizjologia biochemiczna szkodników. 2012;104:126–31.
Czas publikacji: 08-07-2024